Polski rząd oskarża „obce interesy” o orzeczenie przeciwko górnictwu węgla

Polski sąd wydał orzeczenie zagrażające działalności jednej z największych polskich kopalń węgla kamiennego. Odkrywkowa kopalnia węgla brunatnego Turów – będąca ostatnio przedmiotem sporu między Polską a Czechami – może spowodować znaczne szkody w środowisku.

Orzeczenie zostało skrytykowane przez rząd, a premier określił je jako „nielegalne”, ponieważ sąd „brał pod uwagę interesy zagraniczne”, ale nie interesy Polski.

Państwowa spółka zarządzająca kopalnią – która produkuje węgiel dla elektrowni wytwarzającej około 7% polskiej energii elektrycznej – zapowiedziała odwołanie się od orzeczenia sądu.

Turów leży na pasie ziemi w południowo-zachodniej Polsce między Niemcami a Czechami. Społeczności lokalne i grupy ekologiczne w tych sąsiednich krajach od lat narzekają na szkodliwe skutki wydobycia.

Czeski sprzeciw prawny doprowadził do tego, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) nakazał wstrzymanie działalności wydobywczej w Duro w 2021 roku. Polska zignorowała to polecenie, co skutkowało grzywnami w wysokości 500 000 euro dziennie do czasu osiągnięcia porozumienia z Pragą w 2022 roku.

Ale potem grupa skarżących – niemieckie miasto Zittau, czeski i niemiecki oddział Greenpeace oraz polska grupa ekologiczna EKO-UNIA – złożyła w Polsce skargę na decyzję środowiskową wydaną przez ministerstwo klimatu zezwalającą na kopalnię. Ważny do 2044 roku.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wydanym w zeszłym tygodniu, ale ogłoszonym wczoraj wyroku stwierdził, że istnieje zagrożenie wystąpienia znacznych szkód w środowisku i nakazał wstrzymanie wydania decyzji środowiskowej.

Decyzja została natychmiast skrytykowana przez przedstawicieli polskiego rządu, a dziś w kopalni odwiedzili premiera Mateusza Morawieckiego i ministra własności państwowej Jacka Sasina.

„Chcemy postawić sprawę jasno: na pewno nie dopuścimy do zamknięcia tej kopalni” – powiedział Morawiecki cytowany przez serwis Gazeta.pl. „Żaden sąd, czy to w Brukseli, czy w Warszawie, nie powie nam, co oznacza energia i bezpieczeństwo dla ludzi, którzy tu pracują”.

Premier nazwał tę decyzję „rażącym uderzeniem niemieckich lobbystów w polskie interesy” i dodał, że „decyzja sądu, która nie uwzględnia interesów Polaków, ale interesy zagraniczne, jest niezgodna z prawem”.

PGE, państwowa spółka energetyczna zarządzająca Turowem, zapowiedziała, że ​​odwoła się od wyroku sądu. „Żaden sąd nie może zatrzymać pracy legalnie działającej firmy” – powiedział prezes Wojciech Debrowski.

„Dostarczamy 7 proc. polskiej energii, więc decyzja polskiego sędziego wpływa na bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju i interesy około 60 tys. osób, które pracują w kopalni Turów lub są z nią związane” – dodał.

Firma otrzymała wsparcie od Sassina, który powiedział, że będzie „długa walka” o eksploatację kopalni. Rząd od dawna wspiera sektor węglowy, który wytwarza 70% energii elektrycznej w Polsce, najwięcej w UE.

Przedstawiciele organizacji, która wniosła pozew prawny, odrzucają zarzuty, że działa na szkodę Polski. „Od dawna ostrzegaliśmy, że brak dobrego planu sprawiedliwego przejścia do regionu to przepis na katastrofę” – powiedziała Anna Meres z Greenpeace.

„Tymczasem rząd za wszelką cenę walczy o przedłużenie agonii sektora opartego na spalaniu paliw kopalnych, wbrew trendom w energetyce i kosztom pozostania przy paliwie węglowym” – dodał.

Radosław Gawlik z EKO-UNII przekonywał, że „rząd i PGE okłamują mieszkańców regionu”, twierdząc, że węgiel ma zrównoważoną przyszłość. Mówi, że Polska straciła już miliard złotych z unijnego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla regionu Turowa, odmawiając rezygnacji z wydobycia węgla.

Źródło głównego obrazu: Pałac Prezydencki premiera (poniżej CC BY-NC-ND 3.0 PL)

Alicja Ptak jest starszą redaktorką i dziennikarką multimedialną w Notes from Poland. Wcześniej pracował w Reuters.