Rozpoczęty za poprzedniego rządu plan przyciągania do Polski specjalistów i firm z branży IT ze wschodnich sąsiadów został zawieszony przez nowego ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego.
Program spotkał się już wcześniej z krytyką za dalsze wydawanie wiz Rosjanom po inwazji na Ukrainę. Pojawiły się twierdzenia, że część wnioskodawców korzystała z systemu w celu uzyskania dostępu do europejskiej strefy Schengen bez zamiaru podejmowania pracy w Polsce.
W piątek Ministerstwo Spraw Zagranicznych ogłosiło zawieszenie programu Sikorskiego – „Polska. Business Harbor” (PBH) – ze względu na to, że program „nie spełnił oczekiwań” oraz „obawy dotyczące wykorzystania wiz wydanych w ramach programu programu do celów sprzecznych z jego założeniami”.
„Program zostanie zawieszony do czasu przyjęcia rozwiązań gwarantujących odpowiednią weryfikację przedsiębiorstw i ich beneficjentów, czyli cudzoziemców” – podało ministerstwo. Podkreśliła jednak, że specjaliści IT, którzy chcą pracować w Polsce, mogą ubiegać się o wizy normalnymi kanałami.
Porozmawiaj z W.S. zawieszenie uśdąju ministerstwa Spraw Zagranicznych w Programie Polska. Port handlowy.
Dowiedz się więcej ⤵️https://t.co/UiemprLqGc
— Ministersto Spra Zachranicjnich RP 🇵🇱 (@MSZ_RP) 26 stycznia 2024 r
Program PBH został uruchomiony w 2020 roku w atmosferze protestów i represji na Białorusi po ogłoszonym, choć kwestionowanym zwycięstwie prezydenta Aleksandra Łukaszenki w tegorocznych wyborach. Proponowany był wówczas przez polski rząd jako sposób na wsparcie Białorusinów i pobudzenie polskiej gospodarki.
Program zapewnił przyspieszone procedury imigracyjne oraz porady prawne i inwestycyjne specjalistom IT i firmom, aby pomóc im w przeprowadzce. Szacuje się, że do 2021 roku do Polski przeprowadzi się 10% białoruskich specjalistów IT.
W tym samym roku program został poszerzony o kandydatów z Rosji, Ukrainy, Gruzji, Mołdawii i Armenii. Do września 2023 r. w ramach programu wydano 93 512 wiz, z czego prawie 95% trafiło do Białorusinów – podał nadawca Biełchat.
Według doniesień około jedna dziesiąta specjalistów ICT na Białorusi przeniosła się do Polski, a dwie piąte rozważają przeprowadzkę.
W zeszłym roku w obliczu niepokojów polski rząd uruchomił program pomocy białoruskim profesjonalistom i firmom w przeprowadzce do Polski. https://t.co/g6W37WmEOv
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 26 kwietnia 2021 r
Z uzyskanych danych wynika jednak, że w 2023 r. liczba wydanych wiz spadła Dziennik Gazeta Prawna Codziennie. Gazeta przytoczyła obawy ekspertów, że system jest wykorzystywany przez zagranicznych pracowników wjeżdżających do strefy Schengen i że niektóre wizy nie są wydawane specjalistom IT.
Poprzedni rząd Prawa i Sprawiedliwości (PiS) spotkał się w zeszłym roku z krytyką opozycji, gdy wyszło na jaw, że Rosjanom w ramach programu Business Harbor wydano 1700 wiz na lata 2022 i 2023 pomimo trwającej wojny na Ukrainie.
„Co sądzisz o sprowadzeniu do Polski rosyjskich ekspertów IT po inwazji Rosji na Ukrainę? Co sądzisz o tak lekkomyślnym zarządzaniu polskim bezpieczeństwem?” – pytał ówczesny poseł opozycji Marcin Kierwiski. Kierwiski jest obecnie ministrem spraw wewnętrznych w nowym rządzie, który objął urząd jako ostatni miesiąc.
Opozycja skrytykowała rząd za oficjalne dane wskazujące, że w latach 2022 i 2023 Rosjanom wydano ponad 1700 wiz.
Urzędnik Ministerstwa Spraw Zagranicznych powiedział jednak, że udali się do osób „uciekających przed reżimem Putina”, które zostały „dokładnie sprawdzone”. https://t.co/yaIcQnlJsy
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 11 października 2023 r
Po piątkowej decyzji o zawieszeniu programu PBH poseł nowej koalicji rządzącej Michał Szczerba i szef sejmowej komisji śledczej zamieścił na Twitterze informację, że program służył do „pompowania” wiz i zapowiedział, że jego grupa zajmie się tą sprawą.
„Są oznaki, że pieczęć jest rozszczelniana [visa] System ten mógł poważnie zagrozić bezpieczeństwu państwa” – napisał. „Przedstawimy fakty i osoby odpowiedzialne za to rażące zaniedbanie!”
W ubiegłym roku były rząd PiS również spotkał się z powszechnymi kontrowersjami po zarzutach dotyczących korupcji w systemie wizowym, dzięki którym imigranci mogli przeskoczyć kolejkę z łapówkami.
Masowa przepompownia wiz w ramach programu Morawieckiego pn. Polska. Port handlowy zostanie wzięta pod lupą inspektora ślędczej. Žištų przyszlanki, że rozszczelnienie systemu awaryjnego zagraża bezpieczeństwu państwa poważnie. Predstavlamy fakty i winnych tych rażących zaniedbań! https://t.co/SK9CPtLDBt
— Michał Szczerba (@MichalSzczerba) 26 stycznia 2024 r
Notatki z Polski są prowadzone przez niewielki zespół redakcyjny i wydawane przez niezależną fundację non-profit, utrzymywaną z datków naszych czytelników. Bez Waszego wsparcia nie moglibyśmy robić tego, co robimy.
Główny autor obrazu: MSZ (poniżej CC BY-NC-ND 3.0 PL)
Agada Byka jest zastępcą redaktora naczelnego magazynu Notes z Polski. Jest dziennikarką i studentką komunikacji politycznej na Uniwersytecie w Amsterdamie. Specjalizuje się w polskiej i europejskiej polityce oraz dziennikarstwie śledczym. Pisał wcześniej dla Euractiv i The European Correspondent.
„Muzyk. Miłośnik kawy. Oddany badacz jedzenia. Webman. Namiętny guru internetu”.
More Stories
Polska twierdzi, że mroźna zima może spowodować nową falę ukraińskich uchodźców
Polska nie pozwoli Ukrainie przystąpić do UE, dopóki nie zostanie rozwiązana kwestia masakry podczas II wojny światowej – powiedział wicepremier.
Produkcja w Polsce wzrosła w czerwcu o 219 sztuk