W 80. rocznicę jego niewyjaśnionej śmierci w niewyjaśnionej katastrofie lotniczej w 1943 r. odsłonięto w Anglii pomnik gen.
Naturalnej wielkości figura z brązu została zamówiona przez władze lokalne w Newark, Nottinghamshire – gdzie znajduje się Polski Cmentarz Wojenny – oraz Instytut Kultury Polskiej w Londynie. Sikorski jest przedstawiony salutując w kierunku krzyża na Pomniku Wojny Polskiej, który odsłonił w 1941 roku.
Dwa lata wcześniej Sikorski był jednym z polskich przywódców, którzy uciekli z Polski w czasie okupacji kraju przez wojska niemieckie, tworząc rząd na uchodźstwie najpierw w Paryżu, potem w Angers, a po upadku Francji wreszcie w Londynie. Został jej premierem i Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych.
Cmentarz w Newark powstał dla setek polskich lotników, którzy zginęli w obronie brytyjskiego nieba podczas wojny. Odegrali ważną rolę podczas Bitwy o Anglię, w której Polacy stanowili największą grupę pilotów spoza Wielkiej Brytanii.
„Z okazji 80 [Sikorski’s] Śmierci, wypada wznieść pomnik ku jego czci w Newark” – powiedział przewodniczący Rady Newark Paul Peacock. „To wielki zaszczyt dla naszego miasta, że odegrało tak ważną rolę w historii Polski”.
„80. rocznica Sikorsky’ego jest okazją do podniesienia świadomości wśród nie-Polaków o niezwykłych stosunkach polsko-brytyjskich podczas II wojny światowej” – powiedziała Marta de Zunica, dyrektor Polskiego Instytutu Kultury. Zapomnij o partnerze i świętuj jego osiągnięcia.
Sikorsky zginął w katastrofie 4 lipca 1943 r. wkrótce po starcie z Gibraltaru, gdzie zatrzymał się w drodze powrotnej do Anglii z inspekcji wojsk polskich stacjonujących na Bliskim Wschodzie.
Brytyjskie śledztwo wykazało, że katastrofa była wypadkiem, ale jego ustalenia nie zostały zaakceptowane przez polski rząd. Przez dziesięciolecia wysuwano różne teorie, że incydent był spowodowany spiskiem sowieckim, brytyjskim lub polskim, chociaż nie znaleziono żadnych konkretnych dowodów.
Jego strata była postrzegana jako poważny cios dla sprawy polskiej w czasie wojny. Po śmierci Sikorskiego Winston Churchill opłakiwał stratę człowieka, którego nazwał „mężem stanu, żołnierzem, towarzyszem, sojusznikiem, a przede wszystkim Polakiem”.
#VEDzień70 Polska i Wielka Brytania walczą #2 wojna światowa „Za waszą i naszą wolność”. #Churchilla #Sikorski pic.twitter.com/VkTUynKPlB
— Ambasada RP w Wielkiej Brytanii 🇵🇱 (@PolishEmbassyUK) 8 maja 2015 r
Sikorski został pochowany na cmentarzu w Newark. W 1993 r. zostali repatriowani do Polski, gdzie zostali pochowani w królewskiej krypcie na Wawelu w Krakowie. W zeszłym roku szczątki trzech innych polskich przywódców na wygnaniu wróciły z Newark do Warszawy.
Nowy pomnik Sikorsky’ego jest dziełem rzeźbiarza Andrew Lilleya, który stworzył w Newark pomnik Iriny Sendlerowej, polskiej pracowniczki społecznej, która uratowała setki i tysiące żydowskich dzieci z warszawskiego getta.
„Wierzę, że mieszkańcy Newark pokochają generała Sikorsky’ego” — powiedział Lilley lokalnej gazecie. Reklamodawca Newark.
Szczątki pierwszych trzech polskich prezydentów na uchodźstwie, którzy sprawowali urząd w latach 1939-1979, mają zostać przeniesione z Anglii do kościoła ku czci wielkich Polaków w Warszawie.
„Bronili koncepcji niezależnego, suwerennego, niezależnego narodu”, mówi @ipngovpl https://t.co/Wq4Ny8AsW7
— Notatki z Polski 🇵🇱 (@notesfrompoland) 28 września 2022 r
Źródło głównego obrazu: Rada Okręgu Newark i Sherwood/Facebook
Daniel Tilles jest redaktorem naczelnym Notatki z Polski. Pisał o sprawach polskich dla różnych publikacji Polityka zagraniczna, Europa polityczna, Obserwator UE I Dziennik Gazeta Prawna.
More Stories
Wpływ siły wyższej na małe i średnie przedsiębiorstwa w Polsce na przykładzie pandemii Covid-19: wnioski na przyszłość
W 2025 roku Polska zwiększy wydatki na obronność do rekordowego poziomu
„Zmiana zasad gry”: Lockheed przedstawia pierwszy polski F-35