Najważniejsze momenty udanego lądowania statku kosmicznego Odyseusz na Księżycu

Lądownik o nazwie Odysseus i nieco większy od budki telefonicznej przybył w rejon południowego bieguna Księżyca o godzinie 18:23 czasu wschodniego.

Czas lądowania nadszedł i minął w ciszy, podczas gdy kontrolerzy lotu czekali na potwierdzenie sukcesu. Spodziewano się krótkiej przerwy w komunikacji, ale minęły minuty.

Następnie Tim Crane, dyrektor ds. technologii w Intuitive Machines, firmie z siedzibą w Houston, która zbudowała Odyseusza, poinformował, że ze statku kosmicznego wykryto słaby sygnał.

„Jest słaby, ale jest” – powiedział. „Więc przygotujcie się, ludzie. Zobaczymy, co się tutaj stanie”.

Wkrótce potem ogłosił: „Możemy bez wątpienia potwierdzić, że nasz sprzęt znajduje się na Księżycu i prowadzimy nadawanie. Gratulacje.”

„Houston, Odyseusz znalazł swój nowy dom” – dodał później.

Ponieważ jednak zdolność statku kosmicznego do prawidłowej komunikacji pozostaje niejasna, oklaski i przybijanie piątek podczas kontroli misji były stonowane.

Później wieczorem spółka ogłosiła kolejne obiecujące wieści.

„Po rozwiązaniu problemów z komunikacją kontrolerzy lotu potwierdzili, że Odyseusz stoi w pozycji pionowej i rozpoczął transmisję danych” – podała w oświadczeniu firma Intuitive Machines. „W tej chwili pracujemy nad powiązaniem pierwszych zdjęć z powierzchni Księżyca”.

Chociaż projekt ten był znacznie skromniejszy niż misje Apollo, które doprowadziły astronautów do spaceru po Księżycu, w NASA pokładano nadzieję, że pomoże on zapoczątkować bardziej rewolucyjną erę: transport wokół Układu Słonecznego będzie równie ekonomiczny, jak to było możliwe. Z podróżami kosmicznymi.

„Myślę, że NASA próbuje zrobić mądrą rzecz, polegającą na stworzeniu konkurencyjnego ekosystemu dostawców spełniających jej potrzeby” – powiedziała Karissa Christensen, dyrektor generalna BryceTech, firmy konsultingowej zajmującej się przestrzenią kosmiczną.

Intuitive Machines to jedna z kilku małych firm wynajętych przez NASA do transportu instrumentów, które przeprowadzą rekonesans na powierzchni Księżyca, zanim astronauci NASA powrócą tam, co zaplanowano na koniec tej dekady.

Za tę misję NASA zapłaciła firmie Intuitive Machines 118 milionów dolarów w ramach programu znanego jako Commercial Lunar Payload Services (CLPS) w celu dostarczenia na Księżyc sześciu instrumentów, w tym kamery stereoskopowej przeznaczonej do przechwytywania kłębiącego się pyłu wzniesionego przez Odyseusza w miarę jego zbliżania się. Odbiornik powierzchniowy i radiowy do pomiaru wpływu naładowanych cząstek na sygnały radiowe.

Były też gadżety od innych klientów, takie jak aparat wykonany przez studentów Embry-Riddle Aeronautical University w Daytona Beach na Florydzie oraz projekt artystyczny Jeffa Koonsa. Części statku kosmicznego zostały pokryte odblaskowym materiałem firmy Columbia Sportswear.

Odyseusz opuścił Ziemię 15 lutego na pokładzie rakiety SpaceX. W środę wszedł na orbitę Księżyca.

Przygotowania do lądowania obejmowały tasowanie kart w ostatniej chwili.

Gdy statek kosmiczny wszedł na orbitę Księżyca, Intuitive Machines podało, że wyląduje na Księżycu w czwartek o 17:30. W czwartek rano firma podała, że ​​sonda przeniosła się na większą wysokość i wyląduje o 16:24

W czwartek po południu godzina lądowania została ponownie zmieniona, a firma stwierdziła, że ​​przed próbą lądowania o 18:24 konieczne będzie dodatkowe okrążenie Księżyca. Rzecznik firmy powiedział, że umieszczone na statku kosmicznym urządzenie laserowe, które miało dostarczać dane o jego wysokości i prędkości, nie działa.

Dodatkowa orbita umożliwiła dwie godziny na wprowadzenie zmian w oprogramowaniu statku kosmicznego w celu zastąpienia innego eksperymentalnego instrumentu laserowego dostarczonego przez NASA.

O 18:11 Odyseusz odpalił silnik, aby rozpocząć zejście na powierzchnię. Instrument laserowy wydawał się działać jak wygodny wypełniacz i wszystko wydawało się działać, dopóki statek kosmiczny nie ucichł na kilka minut.

Miejscem lądowania Odyseusza był płaski obszar w pobliżu krateru Malaparte A, około 300 km na północ od południowego bieguna Księżyca. W ostatnich latach duże zainteresowanie wzbudziły obszary polarne Księżyca ze względu na zamarzniętą wodę kryjącą się w cieniu kraterów.

Dotarcie na Księżyc okazało się nieuchwytnym wyczynem. W przeciwieństwie do Stanów Zjednoczonych jedynie w ramach rządowych programów kosmicznych Związku Radzieckiego, Chin, Indii i Japonii udało się umieścić automatyczne lądowniki na powierzchni Księżyca. Dwie firmy – japońska Ispace i Astrobotic Technology z Pittsburgha – próbowały już wcześniej i zakończyły się niepowodzeniem, podobnie jak izraelska organizacja non-profit SpaceIL.

W wywiadzie udzielonym przed startem Steve Altemus, dyrektor generalny Intuitive Machines, powiedział, że ma nadzieję, że NASA będzie nadal kierować się zasadą oszczędzania na budżecie, nawet w przypadku katastrofy łazika Odysseus.

„To jedyny sposób, aby naprawdę pójść do przodu” – dodał. „I właśnie temu ma służyć ten eksperyment”.

W przeszłości NASA zbudowała własny statek kosmiczny.

Zanim Neil Armstrong stał się pierwszą osobą, która postawiła stopę na Księżycu, NASA wysłała serię robotycznych statków kosmicznych, od Surveyor 1 do Surveyor 7, aby zweryfikować techniki lądowania i zbadać właściwości księżycowej gleby. Lądowania robotów rozwiały obawy, że astronauci i statki kosmiczne zostaną pochłonięte przez grubą warstwę drobnego pyłu na powierzchni Księżyca.

Jednak gdy NASA sama projektuje i obsługuje statki kosmiczne, zazwyczaj stara się zmaksymalizować szanse na sukces, a jej projekty są zwykle drogie.

Lądowania Apollo na Księżycu w latach 1969–1972 stały się wzorem dla ogromnego programu, który rozwiązywał problem prawie niemożliwy do rozwiązania przy niemal nieograniczonym budżecie – przysłowiowy wyczyn – podczas gdy CLPS starał się wykorzystać entuzjazm i pomysłowość raczkujących przedsiębiorców.

Thomas Zurbuchen, były dyrektor ds. nauki NASA, który rozpoczął program CLPS w 2018 r., oszacował, że lądownik automatyczny zaprojektowany, zbudowany i obsługiwany w tradycyjny sposób NASA będzie kosztować od 500 milionów do 1 miliarda dolarów, czyli co najmniej pięć razy więcej miejsca. Agencja zapłaciła za Intuicyjne Maszyny.

NASA ma nadzieję, że kapitalizm i konkurencja – w ramach której firmy proponują różne podejścia – pobudzą innowacje i doprowadzą do nowych możliwości po niższych kosztach.

Ale nawet jeśli te firmy odniosą sukces, staną przed niepewnymi perspektywami handlowymi, które przyciągną wielu klientów spoza NASA i innych agencji kosmicznych.

„Nie jest jasne, kim są ci pozostali klienci” – stwierdziła pani Christensen.

Intuitive Machines ma kontrakty na dwie inne misje CLPS, a oczekuje się, że inne firmy również wykonają zdjęcia Księżyca. Astrobotic Technology z siedzibą w Pittsburghu ma drugą misję: przygotowanie do przeniesienia automatycznego łazika NASA w zacieniony obszar, gdzie może znajdować się lód. Firefly Aerospace niedaleko Austin w Teksasie ma prawie gotowy lądownik Blue Ghost, ale nie ogłosił jeszcze daty startu.