Żeglowanie przez niebezpieczną przełęcz górską po niszczycielskim trzęsieniu ziemi, które nawiedziło Maroko

Wspinająca się na wysokość około 2000 metrów nad górami Atlas droga przez przełęcz Tizi-en-Test zakręca niewiarygodnie wokół krawędzi klifów, poszerzając się i zwężając niewygodnie, tworząc kruchy pojedynczy tor i wspinając się pod poszarpanymi występami skalnymi.

Sto lat temu ten samotny odcinek drogi słynął z zachwycających widoków i niebezpiecznych zakrętów. Wszystko zmieniło się 8 września, kiedy trzęsienie ziemi nawiedziło Maroko, zabijając co najmniej 2900 osób i zawalając dziesiątki wiosek wzdłuż krawędzi drogi.

Od tego momentu kręta droga stała się żywotnym kołem ratunkowym – kanałem dla karetek ratujących życie i niezbędną pomocą dla zdewastowanych wiosek w górach. Najpierw jednak trzeba było go ponownie otworzyć.

Kilka godzin po trzęsieniu ekipy budowlane wyruszyły buldożerami, koparkami i wywrotkami, aby rozpocząć trudne i niebezpieczne zadanie oczyszczenia drogi z gigantycznych głazów wstrząśniętych wstrząsami, zrzucania ich ze zboczy gór i miażdżenia budynków ich ścieżka.

Od tego czasu prace nie ustają.

„Nie będziemy spać, dopóki nie posprzątamy drogi” – powiedział w piątek 33-letni Mohamed Eid Lahsen, siedząc na stercie pokruszonych kamieni obok ogromnej równiarki, którą obsługiwał przez ostatni tydzień.

Po kilku dniach pracy pan Ed Lahsan i jego zespół byli w stanie zapewnić wystarczająco dużo miejsca, aby niektóre pojazdy mogły się przejechać, ale nadal pracują nad usunięciem kamieni i gruzu zepchniętych na krawędzie drogi. Powiedział, że będzie robił przerwy, żeby uniknąć bloków skalnych wbijających się w zbocza gór, jeść i drzemać w swoim rzędzie. Nie było go w domu, żeby wziąć prysznic i przebrać się.

Na wielu obszarach dotkniętych trzęsieniem ziemi skarżono się, że rząd opieszale ratuje i dostarcza pomoc do dotkniętych wiosek. W związku z tym na mieszkańcach ciążyło zadanie samodzielnego odzyskania ofiar, a na obywatelach Maroka – przywiezienie żywności, koców i materacy.

Jadąc drogą prowadzącą do przełęczy Tizi N’Test, stało się jasne, przed jakimi wyzwaniami stoją pracownicy organizacji humanitarnych podczas przeprawy.

Od wielu dni zaniepokojeni Marokańczycy z tak odległych miejsc jak Rabat, setki mil na północ, napełniają swoje samochody i ciężarówki darowiznami, a następnie ostrożnie udają się do maszyny pana Eida Lahcena, mając nadzieję, że zapewnią im pomoc i pocieszenie. Mieszkańcy wsi nadal izolowani. Kiedy zobaczyli zablokowaną drogę, poprosili Eda Lahcena i jego kolegę Mustafę Al-Sakoutiego, aby pomogli im w przeniesieniu toreb z zapasami na drugą stronę.

„Chcemy, aby ta rzeczywistość stała się wspomnieniem w naszej historii” – powiedział 50-letni pan Al-Skoti. Chcę móc opowiadać wnukom, że tu byłem. Pomagamy utorować drogę do ratowania życia”.

Wysiłki Eida Al-Hassana i Al-Sukutiego utworzyły 11 września lukę w pobliżu szczytu drogi, umożliwiając przedostanie się przez nią części pomocy. Jednak tymczasowe zamknięcia i korki, które spowalniały ruch, trwały przez kilka dni, co zmusiło „The New York Times” do przerwania początkowej próby zdobycia szczytu.

Jednak do piątku i soboty udało nam się przejechać całą trasę, 180 km od miasta Oulad Barhili przez góry na północ do Marakeszu, zatrzymując się po drodze. Podróż ukazała kraj, który wychodził z grozy sytuacji kryzysowej i stawiał pierwsze trudne kroki w kierunku ożywienia gospodarczego.

Droga była pusta, stosy gruzu zepchnięte na zerodowane krawędzie, usiane ciężkimi maszynami. Obok wznosiły się ruiny domów z cegły mułowej, które wtopiły się w górskie wyżyny, oraz rzędy dużych, żółto-niebieskich namiotów, w których obecnie mieszkają ocaleni.

Kobiety niosły na bokach poduszki, materace i torby z podarowaną odzieżą. Ciężarówki z platformą załadowane ławkami i krzesłami szkolnymi ruszyły w stronę grupy namiotów w mieście Asni, gdzie uczniowie szkół średnich i gimnazjów przygotowywali się do rozpoczęcia w poniedziałek roku szkolnego.

Wojskowy szpital polowy, który powstał w pobliżu południowego krańca drogi regionalnej w małym miasteczku Tavenjolt, wydawał się spokojny; W klimatyzowanym namiocie ratunkowym było tylko jedno zajęte łóżko, a sterylna sala operacyjna była pusta. Zbudowany niecałe dwa dni po trzęsieniu ziemi szpital przyjął około 600 pacjentów po urazach – złamane kości, perforowane żołądki, połamane plecy. Większość z nich trafiła do szpitali stałych lub została wypisana.

Doktor Nour Al-Din Al-Absi powiedziała: „Obecnie mamy do czynienia głównie z przypadkami przewlekłymi”, wskazując starszą pacjentkę leczoną z powodu zaawansowanej cukrzycy, której stan pogorszył się, odkąd zgubiła leki pod gruzami domu. Powiedział, że najgorsze już za nami. Żaden pacjent, który do tej pory leczyli, nie uzyskał pozytywnego wyniku testu na obecność wirusa koronawiru.

Niedaleko szczytu przełęczy 36-letni Hassan Ikhudaman zbierał potłuczone butelki i wgniecione puszki po napojach, które w noc trzęsienia spadły z półki za jego kawiarnią i skromnym pensjonatem.

Po tygodniu zdecydował, że czas ponownie otworzyć kawiarnię.

Uważał się za szczęściarza: choć jego dom został zniszczony, żona i trójka dzieci przeżyły, a kawiarnia, którą prowadził przez 11 lat, doznała jedynie pęknięć.

„Najważniejszą rzeczą jest naprawa budynku przed zimą” – powiedział Ikhudamen.

Chcąc odwrócić ich uwagę od nieszczęścia, którego byli świadkami, grupa młodych mężczyzn z pobliskiej zniszczonej wioski przybyła, aby zagrać w bilard i odpocząć na kawiarnianych kanapach.

„Śmierci tu nie ma” – powiedział jeden z nich z uśmiechem.

Około 20 minut drogi w pozostałościach wioski Tinmel 26-letni Sufyan Arash przekopał gruzy w sypialni swojego starszego brata Abdula Rahima w poszukiwaniu dokumentów identyfikacyjnych, aby móc ogłosić swoją śmierć.

Abdul Rahim był jedną z 45 osób pracujących przy renowacji pobliskiego starego meczetu i zginął w wyniku trzęsienia ziemi. Tylna połowa meczetu, zbudowanego ponad osiem wieków temu, została zniszczona, podobnie jak tył domu po drugiej stronie ulicy, w którym Abdel Rahim wynajmował pokój ze swoim najbliższym przyjacielem z dzieciństwa, Mohamedem El Wariki, który również pracował przy budowie renowacja. .

Pan Arash powiedział, że ich ciała znaleziono splecione pod gruzami ich wspólnej sypialni.

„Bali się” – powiedział. „Chronili się nawzajem”.

Przekopał ruiny domu za pomocą plastikowych pasków, zrzucając cegły i ziemię na rosnącą stertę gruzu, aż odkrył zapieczętowaną torbę. W środku znajdowały się ubrania: skórzana kurtka, biała koszula i trochę beżowych spodni. Przycisnął koszulę i spodnie do twarzy i odetchnął głęboko, a jego oczy wypełniły się łzami.

„To należało do mojego brata” – powiedział. „Modliłem się za niego”.

Jadąc w stronę Marakeszu, gdzie droga się poszerza i mocno spłaszcza, wioska Tighisht ukazuje, jak ważny jest dostęp do drogi.

Gigantyczne głazy zablokowały drogę po trzęsieniu, przez co mieszkańcy wioski musieli się przekopywać Zniszcz domy ocalałych i ich zmarłych sąsiadów w pojedynkę, używając tylko pojedynczych łopat.

Z drewnianych słupów i lin zrobili prowizoryczne nosze i przenieśli ciężko rannych ponad sześć mil główną drogą do pobliskiego miasta.

Czwartego dnia po trzęsieniu ziemi burmistrz Bouchaib Egozoline położył się przed gigantyczną koparką na głównej drodze i nie chciał się ruszyć, dopóki nie udał się w stronę Tighisht. Następnego dnia droga była na tyle przejezdna, że ​​mogły przejechać karetki pogotowia.

Od tego czasu mieszkańcy osiedlili się na niektórych polach uprawnych wzdłuż brzegu rzeki, pod ruinami swoich domów. Rozbili rząd namiotów – po jednym dla każdej rodziny – pod lampami słonecznymi, za pomocą długiego węża czerpali wodę z pobliskiego źródła i zorganizowali kursy dla szefów kuchni, którzy mieli przygotować posiłki dla 250 osób przy ognisku.

Prowadząc wycieczkę, pan Egozulen na przemian wyrażał przerażenie i nadzieję, przedstawiając sąsiadów wciąż zszokowanych nagłą utratą wnuka, matki lub, w przypadku 15-letniego Murada Vahidy, całej rodziny. Pan Egozolin przytulił chłopca do siebie, próbując go uspokoić.

Teraz, gdy jego wioska została ponownie połączona z główną drogą, burmistrz zastanawiał się nad przyszłością – jak i gdzie odbudować swoją wioskę.

Są to decyzje i plany, które wymagają czasu. W nadchodzących miesiącach śnieg sprawi, że większość dróg stanie się śliska, a w niektórych przypadkach ponownie nieprzejezdna.

„Musimy zacząć już dziś” – dodał.